Toktok Beuraghoe

Tok-Tok  Bragoë

       Tok-tok bragoë atawa totok bragoë nakeuh jeunèh cicém Picidae ladém peugöt eumpung lam bak kayèë maté ngön ka thô. Tok-tok bragoë nyan ji teureubang miyub-manyang ngön ji döng bak bak kayèë  thô nyan umpama : bak ibôh, bak jôk, bak u ngön bandum  bak kayèë maté.
        Tok-tok bragoë nyan kreuëh ngön tajam that gukèë jih meuklok lam kulét bak jayèë, hingga deungön mudah ji lina-lina atawa ji lingka-lingka bak kayèë sa'at mita eumpeuën jeuëb-jeuëb bak kayèë. 
         Cicém nyan na mubagoë macam wareuna bulèë jih rampoë ( kombinasi) wareuna ngön meukilat-kilat reunèk lom bak ulèë jih na bulèë teubai panyang sibagoë kulahkama lagèë meukuta bak ulèë raja manusia. 
       Eumpeuën jih nakeuh binatang-binatang ubeut lam kulét kayèë umpama boh sidöm, daruët,  limpeuën, ulat ngön la'én-la'én lom.
       Tok-tok bragoë nyan udéb seutia baranggaho jan ji pö sabé mupasang-pasang. Sa'at musém kawén laju ji mita kayèë maté ngön ka thô bak  ,  ngön parôh jih tincu panyang ngön kreuëh silagöina ji catok bak kayèë hingga leukang meulha-lha. Ji teubôk ngön ji kurôk jeuët keu saboh reuhung lhôk lom meusaneut leupahna. Lheuëh nyan ji bôh lapèh ngön iniëm atawa gapeuëh keu teumpat tôh boh ngön peucèh aneuk jih.
      Cicém totok bragoë nyan ji tôh boh dua hingga lhèë boh sagai jareuëng na leubèh nibaknyan.
Tapi sayang bukönlé sayang,  kadang-kadang gohlom ji tôh bohpih ka teuka marabahya nibak saboh kawan cicém peureuléng ( Aplonis stigatus) jak reupah istana jih ramè-ramè hingga tok-tok bragoë payah böh uneu peuseulamat nyaw'ong droë bak teumpat la'én.
      Peureuléng nyang meugriët keumeung tôh boh lôb laju u dalam, teuma peureuléng la'én kawai di luwa hingga mupadum uroë. Ji luëm jan jiwoë tok-tok bragoë keunan laju ji srubeuët ramè-ramè hingga tok-tok nyan payah  teureubang u teumpat jiôh h'analé ji gisa baranggajan.

Bukönlé sayang tok-tok bragoë
Meuuroë-uroë kayèë ji beungka
Parôh jih kreuëh na ban beusoë
Kayèë ji catok leukang meulha-lha.

         Nyankeuh cicém gab that eumpung
         Dalam reuhung éh suniya
         Kilat ujeuën reudôk t'am-t'um
         H'antöm siseun na ceuleungga.

Kadang leupah jak mita eumpeuën
Bala bagoë keunan teuka
Bala uleuë citna lam uteuën
Jak srubeuët deungön sigra.

       Laju ji coh tan ji piyôh
        Hingga musôh pluëng meutaga
        Bala la'ém kayém cit trôh
        Peureuléng musôh that mubahya.

Po ji poh ji cok rumoh
Boh ji böh tiëk u luwa
Asai toë jih keunan laju ji poh
Payah böh droë ho la'én teuma.

Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

Pantoen Peusijuk

Gambar
Makna Peusjiuk Lam Basa Aceh Tgk Banta Chairullah Lam adat aceh kalhëuh gëupëuduk Hukôm pëusijuk lé urëung tuha Lagè gëuatô bèkna mëu isëuk Sëubab pëusijuëk ngôn tuëng sëumpëuna Tatuëng sëumpëuna nibak brëuh padé Kulét h'ana cré lëukang bak asô Dak jëut lagènyan sampôán maté Bèk rôh tëukëusé tanyô lam rugo Gëutuëng sëumpëuna tumpô bulukat Gaséh mëu ikat mandum gëutanyô Bëusabôh hatè bëusapu pakat Tuhan bri Rahmat malam ngôn urô Gëutuëng sëumpëuna bak ón sëunijuëk Rasa yang sijuëk bëuthat lam urô Bëurangpat tadông bëurangpat taduëk Dalam tawadhuk gata anëuk drô Ón manék manô ngôn nalëung sambô Pucôk h'antôm thô bëuthat lam urô Bu mubahgia mandum gëutanyô Bèk rôh tëulanjô nibak buët kutô Gëutuëng sëumpëuna bak lëubu itam Dak ië mëukuyan h'an këunông asö Adak ngôn judô na salah paham Bèk sagai taulan gôb thè atranyô Lam ië sëunijuëk sira na gëubôh Kadang cit ék rôh masén suara Watè ta marit bëusunggôh-sunggôh Amanah bëutrôh bèk rôh mëutuka Na gëubôh saka supaya mam...
Selanjutnya

Makna Peuneuwo Linto

Gambar
Panton Penjelasan Peuneuwo Linto Ada beberapa barang yang biasanya dibawa oleh rombongan laki-laki seperti Kelapa Bertunas (U Timoh) nyang gëukhëun dëungôn u pawèe, Rumah Adat Aceh (Pëurakan) , U Tëulasôn, Pisang Mëutëundôn, Teubee Meu’on dan barang-barang lain seperti barang keperluan seperti Pakaian, peralatan ibadah, kosmetik, sandal/sepatu, peralatan mandi, pakaian dalam, dan lain-lain. Apakah barang itu hanya dibawa sebagai pelengkap walimatul urusy perkawinan ?, atau apakah barang-barang itu mempunyai makna dan filosofi ? U Timoh yaitu kelapa yang telah bertunas (biasanya 2 lembar) yang dinamakan dengan U Pawè sebagai lambang bahwa hari ini adalah titik awal membina bahtera keluarga dan diharapkan dapat tumbuh laksana tumbuhnya pohon kelapa dimana setiap bagiannya memiliki manfaat dan tidak ada yang sia-sia. Gëuba u timôh gëukhëun u pawè Sinan mëutëuntè dilè usëuha Gëuyujak pula bèk sampé layè Ikhtiyëu sampè nibak phôn mula Simpëuna sinan cit le mëutëuntè Misëu phôn d...
Selanjutnya

Nasib Pak Geuchik

Gambar
 Di dalam lampoh timoh bak coklat Timoh boh langsat didalam uteun Keu hai pak geuchik bacut lon intat Hanatom mangat jameun keu jameun Nasib pak geusyik hai rakan sahbat Hana tom mangat jameun keu jameun Ka sama corak dak beurang kapat Mameh deungon klat sidroe geu peutheun Haba lam gampong kaom uloen lhat Bak jino sa'at parah dum ureung Si uroe suntoek siboek lam upat Keubiet that ladat bak buet jungkat keung Inong ngon agam macam tabi'at Contoh hai sahbat cuba ulon leung Meuwab peng desa konna le that-that Nyan saboh seubab dawa duem ureung Keu geusyik gampoeng ladoem di hujat Macam di jungkat hanyi geulunyueng Wab niet hana troh beuroh peurangkat Ka di meupakat hoi aneuk kumuen Ladom bak jambo ato siasat Upat meu upat sampo meujeum-jeum Sinan geu bahah bhah rumoeh rehab Peureuseh sahbat lam rapat umum Geusyik lam desa na yang meutat-tat Ulei di kap-kap pike su ureung Macam di dawa le masyarakat Ban bacuet silap ka di lakei glueng Ulei geuh mumang peutimang Rakyat Bak geu peu...
Selanjutnya